EGUBERRI ZORIONTSUAK ETA URTE BERRI ON!

OPORRETATIK BUELTAN IKUSIKO DUGU ELKAR!

 

Nobela beltzetan murgiltzera noa...

Duela gutxi bukatu dut aurreko post batean aipatu nizuen John Katzenbach-en azken liburua: "El profesor". Idazle honen liburuek egin ohi duten moduan, nire espektatibak bete ditu honek ere. Katzenbach-ekin jarraituz, bere momentuan aipatu nizuen "El psicoanalista" liburua ez zitzaidala gehiegi gustatu, baina nire izeba bati irakurtzeko utzi nion eta haren iritziaren zain geratu nintzen, nire iritziekin sarritan etortzen baita bat. Alabaina, oraingo honetan ez da hala izan; esan didanaren arabera, berari liburua gustatu zaio, beraz, beharbada, (eta hori izan da aspalditik eduki izan dudan zalantza) "El psicoanalista" liburua ez nuen momenturik egokienean irakurri... (badakizue, batzuetan, gure egoera pertsonalaren arabera edo, liburu edo pelikula batzuk ez ditugu beren osotasunean gozatzen, barneratzen...).

Orain, izeba honek berak oparitu zidan "Sacrifio de invierno" liburua irakurtzen ari naiz. Idazlea Mons Kallentoft da (Suedia, 1968); ez berak ez nik ez genuen idazle hau ezagutzen, baina liburuaren laburpena irakurri zuen eta,beharbada, nire gustukoa izango zela iruditu zitzaion... Esango dizuet bukatzen dudanean!

 

Orokorrean, esan liteke, azken hilabete hauetan idatzi ditudan posten bidez nire gustu literarioak ezagutzen joan zaretela. Zuetako batzuk nire ohiko irakurketez gain dauden beste munduen berri eman didazue, hainbat liburu aholkatuz... Eta zuen desesperaziorako, ez nauzue konbentzitu... Tauro eta burugorra naizela ezin ahaztu! Besteren batzuk, berriz, misterio eta nobela beltzen inguruko gomendioak luzatu dizkidazue eta, kasuren batean, baita bere momentuan gustatu zitzaizkizuen nobelez beteriko poltsa bat (literalki) nire eskuetan jarri ere. Hori dela eta, "nobela beltzetan murgiltzera" noala kontatu nahi nizuen. "Sacrifio de invierno" bukatu ostean, hauexek izango dira irakurriko ditudan  liburuak:

- Philip Kerr-en, "Una llamada misteriosa" eta "Unos por otros".

- Fred Vargas-en "Huye rápido, vete lejos" eta "Bajo los vientos de Neptuno".

- Pavel Kohout-en "La hora estelar de los asesinos"

- Petros Márkaris-en "Defensa cerrada".

- Manuel Vázquez Montalban-en "El hombre de mi vida".

- Jorge Franco Ramos-es "Rosario Tijeras".

Horietako zeinekin hasiko zinatekete?

Abenduak 3, EUSKARAREN EGUNA

Gaurkoan ez dut liburuen inguruko aipamenik egingo, soilik ohar txiki bat jarri nahi nuen blogean, gaur, abenduak 3, Euskaren Eguna baitugu!

Egin dezagun guztiok euskaraz!!!

“HIZKUNTZA BAT EZ DA GALTZEN EZ DAKITENEK IKASTEN EZ DUTELAKO, DAKITENEK HITZEGITEN EZ DUTELAKO BAIZIK" (Joxan Artze)

Nora ez dakizun hori

Euskal literaturarekin jarraituz, joan den urtean edo deskubritu nuen liburu bat eta baita idazlea ere dakartzat gaurkoan gurera. Idazlea Irati Jimenez Uriarte (Mundaka, Bizkaia, 1977) da eta liburua Igartza Sariaren akzesita lortu zuen "Nora ez dakizun hori". 

Liburua honen deskribapen hau topatu dut ELKAR megadendaren web orrian: "Maitasun ezinezkoak eta kasualitate gertagaitzak topatuko dituzu eleberri honetan, likantropoak eta banpiroak, arima erosten duten aingeruak, ama hil ostean jaiotako haurrak, magoak, bidaiak, ipuinak... Pasioz eta liluraz beteriko liburua, jario hordigarri batez idatzia, amodio debekatuek bezala utzi ezinezko sorginkeriaz lotuko zaituena."
 

Positiboki harritu ninduen, ordura arte (nire ezjakintasunagatik agian) ez bainuen euskal literaturan likantropo eta banpiroen inguruko nobelarik topatu. Liburuaren azala ere erakargarria egin zitzaidan, ez dakit, ez al diozue Mari Jungstedt idazlearen liburuen tankera hartzen?



Aitortu behar dut, Iratiren liburu hau irakurri ondoren, oraindik ez dudala bere beste libururik hartu esku artean. Wikipedian begiratu ostean, ikusi dut 2006an Bat, bi, Manchester idatzi zuela eta, aurten berriz, Atsekabe zaitut. Ea hauetakoren bat ala biak irakurtzeko tartea aurkitzen dudan!

 Asteburu on!

Fernando Morillo

Azken postean hartu nuen konpromisoari helduz, gaurkoan euskal idazle bat izango dut hizpide: Fernando Morillo (1974, Azpeitia). Formazioz fisikaria eta filosofoa den idazle hau Ortzadarra Sutan liburuaren bidez ezagutu nuela uste dut, nerabezaroan. Alabaina, urte batzuk geroago, Gloria Mundi liburua irakurri ostean piztu zitzaidan idazle honekiko interesa, euskal literaturan normalean topatzen ez dudan genero edo istorio mota aurkitu bainuen nobela honetan (zientzia fikzioa, misterioa...). Oso gustura irakurri nuen eta behin baino gehiagotan gomendatu izan diet nire ingurukoei. 

 

Hala ere, oraingoan dena ez da positiboa... Duela urte pare bat, 2008an, "Zure arimaren truke" izeneko liburu bat argitaratu zuen. Istorioak berak erakarri ninduen, kuriosoa da, ezberdina... Baina, nire gusturako, bere pasioetako bi izan daitezkeen fisika eta filosofia gehiegi sartzen ditu liburuan; istorioa kokatzeko, kontatzeko, ulertarazteko gai batzuen inguruko hainbat aipamen edo esplikazio txertatzea gaizki ez dagoen arren (eta beharbada beharrezkoa izan daitezkeen arren), nire iritziz, liburu honetan paragrafo gehiegi daude bi jakintzagaik hauen inguruko teorizazioari eskainiak... Sentitzen dut, Fernando, baina kontu hori dela medio, zapore gazi-gozoa utzi zidan nobela honek...

Zuetako inork ezagutzen ditu idazle honen liburuak? Zein iritzi duzue? Nik, egia esan, oraindik konfiantza dut Fernandorengan eta bere liburuak irakurtzeko intentzioarekin jarraitzen dut! Ea aurten argitaratu duen "Bilbo Samurai" irakurtzeko tartea hartzen dudan!

Ana la de Tejas Verdes

"Ana la de Tejas Verdes" 10-12 urterekin ikusten nituen marrazki bizidun batzuen izenburua zen. (goizeko 8etan jaikitzen nintzen larunbatetan kapituluak ikusteko!) Hasiera batean, telebistatik ezagutu banuen ere, ondoren, Lucy Maud Montgomery-ren liburuak deskubritu nituen eta 8 aleak eskuratu eta irakurri nituen.

Istorio honetako pertsonaia nagusia Ana Shirley da, bederatzi urte inguruko umezurtza. Gaizkiulertu bati esker Matthew eta Marilla Cuthbert anai-arreba zaharrek etxean hartzen dute Ana. Neskatila ilegorri honen burugogorkeriak eta paregabeko imajinazioak hainbat buruhauste ekarriko dizkien arren, Anaren buru argi eta bihotz onak guztiz irabaziko ditu anai-arreba hauen eta baita Avonleako herritarren bihotzak ere.

8 liburuetan zehar Anaren bizitza kontzen du idazleak, haurtzarotik, gaztarora eta, ondoren, helduarora ailegatu arte. Urte horietako lagunek, ikasketek, maitasun eta gorroto kontuek oso istorio bitxi, dibertigarri eta goxoak biltzen dituzte.

Idazkerari dagokionean,  berriz, deskribapen asko erabiltzen dituela aipatu behar da, Anaren imajinazio eta erromantizismoak beti aurkitzen baitu edertasuna gauzarik txikienetan ere. Hori dela eta, esan behar dut, liburu hauek irakurtzeari esker nire gaztelaniazko hiztegia dezente aberastu zela edo, normalean, 12 urtekook erabiltzen ez genituen hitzak ikasteko aukera eman zidala: "el lago de las aguas cristalinas", "el paseo de los amantes", "la burbuja de la dríada", "la avenida de los álamos ventosos"... edo tankerakoak.

Honegatik guztiagatik, oso maiteak ditut liburu hauek eta, aitortu behar dut, duela urte gutxi, berriz irakurri nituela.

Tira ez dakit zuetako inork Ana la de Tejas Verdes ezagutuko duen, nire ingurukoen artean, behintzat, ez baitut uste jende gehiegik ezagutzen zuenik. Baina beno, guztiok ditugu haurtzaroan ezagutu eta  oraindik bereziki maite ditugun istorio, liburu edo pertsonaiak. Zein dira zuenak?

John Katzenbach

Aurreko postean  thriller generoa ikaragarri gustatzen zitzaidala kontatu nizuen eta hainbat idazle ere aipatu nizkizuen. Gaurkoan, horietako bat zuei aurkeztea edo ezagutaraztea da nire helburua: John Katzenbach (AEB,1950).

Bere lehen liburua, "Al calor del verano", 1982an argitaratu bazuen, ere, gure artean "El psicoanalista" nobelarekin lortu zuen arrakasta 2005. urtean. Ordutik hona, bere istorio zahar zein berriak iritsi dira gure eskuetara. 

Jarraian, autore honen bibliografia aurki dezakezue (AEBtako argitaratze data originala kontuan harturik, liburu berrienetik zaharrenera ordenaturik daude):

• El profesor (2010): erosi berri dut eta irakurtzean kontatuko dizuet ea zer iruditu zaidan.
• El hombre equivocado (2006): Irakurria
• La historia del loco (2004): Irakurria
• El psicoanalista (2002): Irakurria
• La guerra de Hart (1999): ez dut irakurria
• Juegos de ingenio (1997): Irakurria
• La sombra (1995): Irakurria
• Juicio final (1989): ez dut irakurria
• Un Asunto pendiente (1989): Irakurria.
• Retrato en sangre (1987): Irakurria
• First Born (1984): ez dut gaztelaniaz aurkitu; ez dut irakurria.
• Al calor del verano (1982): Irakurria

Hain famatua den "El psicoanalista" (nik uste ondoren argitaratu diren liburu guztietan edo ia guztietan jartzen duela "del autor de El psicoanalista") ez zitzaidan beste batzuk adina gustatu. Zerrenda honetatik irakurri ditudan liburu guztiek engantxatu eta ase nauten arren, batez ere "La sombra" eta "Juegos de ingenio" liburuak gomendatuko nituzkeela. Zerbait ezberdina dutela iruditzen zait.

Aipatu nahi nuke, baita ere, nobelen trama edo istorioez gain, liburuen azalek ere izugarri erakartzen nautela, hau da, liburu hauek, fisikoki ere asko gustatzen zaizkidala. Lehenengo liburua istorioagatik eta itxuragatik erosi nuen eta, gainontzekoetan ere, beraien azalek biziki erakarri izan naute. Hemen dituzue hainbat adibide. 

Zer iruditzen zaizue? Egia esan, horrelako istorioak gustatzen bazaizkizue, Katzenbach oso autore gomendagarria dela esango nuke.

Bestalde, zer deritzozue liburuen azalei buruz? Zenbateraino da garrantzitsua liburu baten itxura?  Zenbat eragiten dizue liburu bat erosterako garaian? 

Niretzat, pertsonalki, garrantzi handia du itxurak; begiekin asko erosten dut. Eta, agian jende askok gainera jauzi egingo dit hau esateagatik, baina euskarazko liburuen itxurak oso gutxitan erakartzen nau...

AURRERA! PREST NAGO ZUEN KRITIKAK JASOTZEKO!

Zer du ba Milleniumek?

Nork ez ditu irakurri Stieg Larssonen (Suedia, 1954-2004) Millenium trilogiako liburuak? Duela urte pare bat izan genuen "boom" hura zela medio, iaz hiru liburuak irakurtzea erabaki nuen. Esan eta egin. Ez dut ukatuko 2000 orriak gustura irentsi ez nituenik, baina...

• Istorioak "gantxoa" duen arren, zerk bereizten du antzerako beste hamaika bat nobelatatik? Blog honetako post-ak sortzen noan heinean ohartuko zareten moduan, thrillerrak edota misterio eta serie-hiltzaileen inguruko nobelak oso gustuko ditut. Hori dela eta, Millenium sortaren moduko hainbat liburu irakurria naiz eta, benetan, ez dakit, ez dut ulertzen, zergatik lortu duen Stieg Larssonen bilduma honek horrelako arrakasta. Ezagutzen al dituzue Jonh Katzenbach, Camilla Lackberg, Mari Jungstedt eta gisa honetako beste idazleak? Hauen berri izango duzue etorkizuneko post dezentetan, ziur! Azken urteotan pil-pilean dauden idazleak dira eta trilogiak idazten ez dituzten arren, Milleniumen tankerako istorioak aurki ditzakegu beraien liburuetan.

• Bestalde, arrakastaren zergatiak alde batera utziaz, ez al zaizue iruditzen hirugarren liburuak orri erdiak soberan dituela? Oraindik nobelarik idatzi ez dudan arren (nork daki etorkizunak nolako sorpresak ekar diezazkigukeen... jeje) ulertzen dut trilogiak idaztea ez dela erraza izango, hari mutur asko lotu behar izango direla guztiaren koherentzia mantentzeko etab. Baina, benetan, Larssoen hirugarren lliburu honetan ez al da "betelan" kutsua antzematen? Irakurleari orri batzuk irakurri gabe pasatzeko gogoa pizten bazaio, ez da oso seinale ona izango, ezta? Eta hori da niri, eta nire inguruko zenbaiti, hirugarren liburu honekin gertatu zitzaiguna: 200. orrialdetik 500 garrenera salto egiteko gogoa izan genuela liburua irakurtzen ari ginen bitartean.

Beraz, zergatik lortu zuen Milleniunm sagak halako arrakasta? Filmak eta guzti egin ziren, normalean genero honetako liburuak irakurtzen ez dituen jendeak ere irakurtzeari ekin zion... "Boom" mediatikoak zeresan handia edukiko zuen, dudarik gabe; baina zergatik eman zitzaion Milleniumi "boom" hori? Benetan merezi al zuen? Zergatik Millenium eta ez besteren bat?

Tira, irrikatan nago zuen ekarpenak jasotzeko. Zer iritzi duzue zuek Millenium liburuei buruz? Ezagutzen al dituzue aipatu ditudan beste idazleak? Horietaz gain, estilo honetako beste idazlerik gomendatuko zenidakete?

Ez dakizu zer irakurri? BiblioEteca da behar duzuna!

Zenbat aldiz gertatu ote zaigu liburu bat bukatu eta beste bat irakurtzen hasi nahi dugunean  edota denboraldi bat ezer irakurri gabe egon eta, behingoagatik, zerbait irakurtzen hastera animatzen garenean, zer irakurri ez dakigula geratzea? Lagun bati gomendioa eskatu, egunkarietan agertzen diren aipamenak begiratu edota liburutegira joan eta jira eta bira ibili beharra izaten dugu libururen bat aukeratzeko; hamaika libururen laburpenak irakurri eta, ondoren, hau edo hura hartzen dugu gustatuko zaigunaren esperantzan... Azkenean etxera bueltatu, irakurtzen hasi eta "ah! Ez zen hau ni bila nenbilen liburu estiloa...".

BiblioEteca Madrilgo Unibertsitate Politeknikoko Informatika Fakultateko Adimen Artifizialeko Departamentuko ikasle ohi batzuk garatu duten sare soziala da. Erabiltzaile bakoitzari gomendio pertsonalak eskaintzen dizkio liburuen inguruan, eta baita webgune honetan aurkitu ahal izango dituen irakurketarako kide eta eztabaida taldeen inguruan ere.

Gomendio pertsonalizatuak egiteko, noski, lehenik eta behin, erregistratu eta kontu bat sortu behar da eta gero, irakurrita dauzkazun liburuei puntuazio bat eman behar zaie; hala, sistemak pertsona bakoitzaren gustuen inguruko informazioa jasotzen du eta, horren arabera egiten ditu gomendioak. Hori dela eta, norbere gustuen inguruko geroz eta informazio gehiago eman sistemari, orduan eta gehiago ikasiko du pertsona horri buruz eta, beraz, egiten dituen gomendioak bakoitzaren neurrira hobeto egokituko ditu.

Webguneak liburuak erosteko aukera ere eskaintzen du; horretarako, oraingoz, Casa del Libro dendaren webgunera bideratzen zaitu. Hala ere, e-book edo liburu elektronikoak indartzen doazen heinean, ez dute baztertzen, etorkizunean, irakurle eta idazleen arteko erlazioa sendotu eta, azken horiek beren liburuak zuzenean saltzea.

Oraindik garapen fasean dagoen tresna dugu BiblioEteca, baina interesgarria izan daitekeela iruditzen zait. Ni erregistratu naiz bertan. Zu animatzen zara? Kontaidazu zure esperientzia!

Las crónicas de Bridei

Oporretan irakurri dudan liburuetako bat "La espada de Fortriu" izan da, "Las cronicas de Bridei" trilogiako bigarren alea. Istorioa Fortriu izeneko lurraldean kokatzen da, VI. mende inguruan. Lurraldea zatiturik dago antzinako sinesmenak mantentzen dituzten bertako herrialdeen/klanen, eta kristautasuna txertatu nahi duten kanpotarren artean.

Lehenengo liburuan (El espejo oscuro), lurraldea berriro batu eta antzinako sinesmenak mantentzeko lehen urrats gisa, pertsona boteretsuz osaturiko taldetxo txiki batek (druidak, familia boteretsuetako liderrak...) Bridei, 5 urte inguruko mutiko bat, etorkizunean errege izateko prestatuko du. Bigarren liburuak, berriz, urte luzez Fortriuk galduak zituen lur eremu batzuk berreskuratzeko, Bridei errege berriaren agindupean burutuko den guda erabakigarria izango du ardatz.

Istorio guztietan gertatu ohi den moduan, noski, bai lehenengo eta baita bigarren liburuan ere, protagonistek jorratu beharreko bidea ez da erraza izango; etsai berriak, ezustekoak eta, nola ez, dena hain modu bitxian aldatzen duten maitasun kontuak ere agertuko dira.

Irakurtzerako garaian, lehenengo liburuaren hasiera nahiko mantsoa dela esango nuke, pertsonaiak aurkeztu eta testuingurua ulertaraztea baititu helburu. Hala ere, ondoren, erritmo biziagoa hartzen du eta bigarren liburuan bizitasun edo tentsio puntu hori mantentzen ditu une oro.


Idazlea, Juliet Marillier, ez nuen orain arte ezagutzen. Bere webgunean ikusi dudanaren arabera, baditu 2-3-4 liburuz osaturiko beste hainbat saga eta, guztietan, fikzio historikoa, folklore fantasia, eta maitasuna nahiz familia dramak uztartzen dituela dio. Kontuan hartzeko idazlea dela iruditzen zait, beraz, saga honetako hirugarren liburua (El pozo de las sombras) irakurri ostean, orain arte bezain gustura jarraitzen badut J.Marillier-ekin, aipaturiko beste saga horietako bat irakurtzeko probabilitatea altua dela esango nuke.

Honelako liburuak gustatzen bazaizkizu, "Memorias de Idhun" irakurtzea gomendatuko nizuke eta, baita, "El nombre del viento" ere (adi! "La sombra del viento" beste liburu bat da). Biak ere trilogiak dira; lehenengoaren hiru aleak argiratatuak dauden arren, "El nombre del viento"-ren lehenengo alea soilik dugu oraingoz eskuragarrik; istorioarekin jarraitzeko 2011. urtera arte itxoin beharko dugu.

Zuen komentarioen zain geratzen naiz. Laister arte!

Ziberespaziora jauzia!

Oporretatik etorri berria naiz eta, kurtso berria gertu dugun honetan, nire buruari halako promesa bat egin diot (bai, bai, urteberriaz gain, oporretatik bueltako garaiak ere balio du horrelako kontuetarako): blog bat idazten hastea. Egia aitortu behar badut, burutazio hau duela egun batzuk Normandia aldean, furgonetan lo ezin harturik nenbilen gau batean etorri zitzaidan gogora... loak noiz hartuko zain nengoela, zeri buruz idatziko nuen ere aritu nintzen pentsatzen eta ideia batzuk bildu nituen... Liburuak irakurtzea gustatzen zaidanez eta inguruko zenbait lagunek aholkuren bat edo beste eskatzen didatenez zer irakurri ez dakitela dabiltzanean, bloga ondoko helburu honekin sortzea pentsatu dut: irakurtzen ditudan liburu eta idazleen inguruko iritzi edota aipamenak biltzea.

Ezagutzen nautenek, badakite, gutxi gorabehera zein motatako liburuak gustatzen zaizkidan. Ez naiz ni izango liburu bat "ona" edo "txarra" den esango duena (sarritan agertu izan naiz horrelako iritzien aurka), nahiago dut liburu bat "gustatu zaidan" ala "gustatu ez zaidan" esatea, niretzat, gustatzen zaizkidan liburuak baitira onak. Bakoitzak ikusiko du zein motatako irakurketa atsegin zaion, zer bilatzen duen liburu bat eskuetan hartzean... (Uf! Gai honek eztabaida luze bat sor lezake eta ez da hori kontua). Esan bezala, ezagutzen nautenek, jada jakingo dute blog honetan zer aurkituko duten eta ezagutzen ez nauzuenok, hamabostean behin argitaratzen saiatuko naizen postak irakurtzera gonbidatzen zaituztet.

ONGI ETORRI!